Prawidłowe połykanie - ćwiczenia
Prawidłowe połykanie - ćwiczenia
Co robić kiedy dziecko się ślini?
Nadmierne ślinienie jak i oddychanie przez usta może być następstwem nieprawidłowego połykania tzw. połykania infantylnego. Połykanie kojarzy się nam zapewne z możliwością jedzenia, ale również odgrywa ono zasadniczą rolę w procesie rozwoju mowy!
Wyróżniamy dwa rodzaje połykania:
- niemowlęcy (infantylny, dziecięcy), który występuje u dzieci mniej więcej do 3-4 roku życia. W tym czasie następuje wyrośnięcie zębów mlecznych. W tym typie połykania dziecko wysuwa język między zęby, a mięsień okrężny ust jest napięty;
- dojrzały, to czas kiedy przód języka podnosi się ku wałkowi dziąsłowemu (jest to wzniesienie podniebienia za górnymi zębami). Nie ma już napięcia mięśnia okrężnego ust.
Przyczyny
Przyczyn połykania typu dziecięcego jest wiele, najczęściej jest to jednak zbyt długie karmienie z butelki ze smoczkiem, ssanie palca (przede wszystkim kciuka), nadopiekuńczość mamy, która charakteryzuje się tym, iż dziecku podaje się zbyt często papki zamiast pożywienia stosownego do jego wieku. Dziecko z wadliwym połykaniem często oddycha przez usta. Ślinieniu sprzyjają też nawracające stany kataralne. Niedrożna jama nosowa sprawia, że dziecko oddycha ustami, język leży wtedy na dnie jamy ustnej co w konsekwencji również może prowadzić do niewykształcenia się dojrzałego typu połykania.
Niemowlęcy sposób połykania sprzyja powstawaniu wad wymowy. Język nie jest bowiem spionizowany co jest potrzebne do artykulacji niektórych głosek, nie jest naturalnie „trenowany” i przez to mniej sprawny.
W jaki sposób ćwiczyć by wytrenować dojrzały sposób połykania?
ETAP I
1. Nauka unoszenia języka za górne zęby (kilkanaście razy dziennie, przed lustrem).
- Dotykamy palcem lub zimną łyżeczką podniebienia tuż za górnymi zębami, nazywając je zaczarowanym miejscem, parkingiem itp.. w którym język (krasnoludek, samochód) powinien przebywać, gdy mamy zamkniętą buzię.
- Przytrzymywanie czubkiem języka przy podniebieniu rodzynek, pastylek pudrowych, płatków kukurydzianych, cukierków halls (z wgłębieniem w środku) itp.
- Zlizywanie nutelli, mleka w proszku itp. z podniebienia przy szeroko otwartych ustach.
- Konik jedzie na przejażdżkę - naśladuj konika stukając czubkiem języka o podniebienie, wydając przy tym charakterystyczny odgłos kląskania.
- Winda - otwórz szeroko buzię, poruszaj językiem tak, jakby był windą - raz do góry, raz do dołu.
- Karuzela - dzieci bardzo lubią kręcić się w koło, twój język także. Włóż język między wargi a dziąsła i zakręć nim raz w prawą, raz w lewą stronę.
- Chomik - wypycha policzki jedzeniem, a ty pokaż jak można wypchnąć policzki językiem, raz z prawej raz z lewej strony.
- Malarz - maluje sufit dużym pędzlem. Pomaluj pędzlem (językiem) swoje podniebienie, zaczynając od zębów w stronę gardła.
- Młotek - wbijamy gwoździe w ścianę. Spróbuj zamienić język w młotek i uderzaj o dziąsła tuż za górnymi zębami, naśladując wbijanie gwoździa.
- Żyrafa - ma długą szyję, wyciąga mocno szyję do góry. Otwórz szeroko usta i spróbuj wyciągnąć język do góry, najdalej jak potrafisz.
- Słoń - ma długą trąbę i potrafi nią wszędzie dosięgnąć. Ciekawe czy potrafisz dosięgnąć językiem do ostatniego zęba na górze i na dole, z prawej i lewej strony.
ETAP II ( jeżeli dziecko potrafi zawsze wskazać "zaczarowane miejsce")
2. Połykanie śliny.
Mówimy do dziecka: Połóż język w zaczarowanym miejscu, zaparkuj w garażu (za górnymi zębami). Trzymaj go tam przez cały czas, zamknij zęby, uśmiechnij się szeroko i połknij ślinę.
Połykaniu nie może towarzyszyć napięcie warg, które nie powinny stawiać oporu przy ich rozchyleniu.
ETAP III
3. Połykanie płynów.
Ćwiczenia stosujemy kilkakrotnie w ciągu dnia (w sumie przez 20 - 30 minut). Picie płynów odbywa się porcjami. Dziecko bierze do ust niewielki łyk. Wcześniej prosimy, żeby poczekało na hasło "połykamy". Polecamy, aby uniosło język do góry, zamknęło zęby, rozchyliło wargi i dopiero teraz połknęło płyn.